Televizyonlarda atık toplayıcılarının haberlerini hepimiz izledik. Siyasi liderler kağıt toplayıcılarının yanına gittiler, onların dertlerini dinlediler.
Peki onun öncesinde ne oldu da çekçekçiler siyasi parti başkanlarımızı, sivil toplum kuruluşlarımızı kendilerine ziyaretçi alır oldular?
Şu oldu: İstanbul Valiliğinin aldığı kararla kağıt toplayıcılarına yönelik baskınlar yapıldı. Kağıt toplayıcıları, atık kağıtların bulunduğu barakaları ateşe verdi, olay yerinde bulunan çelik kuvvetler duruma müdahale etti, itfaiye yangını söndürmeye çalıştı, polis ekipleri kendilerini taşa tutan grubu dağıtmak için havaya ateş etti, bir grup şüpheli göz altına alındı. Peki tüm bu olaylar neden oldu? Bence doğru bir operasyonun sağlanamamasından oldu.
Katı atıklarımızı, geri dönüştürülebilir atıklarımızla beraber toplaması gereken asıl kurum Belediyelerimizdir. Ancak ülkemizde vahşi toplayıcılık adıyla tanımladığımız işi icra eden, zor şartlarda geri dönüştürülebilir atıktoplamaya çalışan insanlar da var, haberlerde gördüğümüz kişiler yani. Biz onlara çekçekçi diyoruz.
Belediyenin toplama işleyişini hepimiz biliyoruz. O yüzden size çekçekçi nasıl çalışır, bunu anlatmak istiyorum.
Çekçekçi, sırtında çuvalıyla belediyenin belirlediği, çöplerin toplanacağı saate yakın çöpkonteynırına gider, konteynır içerisinde kendi alanı olan (kağıt çekçekçisiyse kağıdı, plastik ya da metal çekçekçisiyse kağıt ve metali) bulur, alır, çuvalına atar, ardında karışık bir çöp yığını bırakır ve yoluna devam eder. Bu durum belediyenin çöpçüsü için bir şeyi değiştirmez ancak belediyeyi ve biz geri dönüşümcüleri etkiler.
Ambalaj atığı, yemek artıklarından ayrı bir şekilde atılsa dahi çekçekçinin her poşeti yırtıp, tüm çöpü birbirine karıştırması neticesinde temiz olan ambalaj atıkları da kirlenir ve bir çoğu geri dönüşüme gidemeden çöp olur. Bu, işin ekolojik boyutu. Bir de işin parasal boyutu var. Belediye geri dönüştürülebilir atıklardan kazanç elde edeceğine o kazancı çekçekçiye kaptırır, toplanan çöpler atık sahasına gittiğinde ise birçok şey çoktan çöp olmuştur ve geri dönüştürülebilir atık ayrıştırılsa dahi arta kalan her şey çöp olarak doğadaki yolculuğuna uğurlanır.
Peki çekçekçiler bu işten ne kazanır? Çok bir şey değil.
Peki bu işten asıl kim kazanır? Hemen söyleyeyim; bu işten asıl parayı ara depocular kazanır.
Çekçekçi topladığı geri dönüştürülebilir atıkları ara depolara götürür ve ara depocudan ücretini alır. Aylık ortalama 3.500 TL gelir eden çekçekçieğer iyi atık toplayabildiyse aylık 4000 TL’ye kadar kazanç elde edebilir. Peki kendi işinin patronu olsaydı ne elde ederdi diye soracak olursanız, alanım olan pet/plastiğin şu anki balyalı ton fiyatı üzerinden hesabını yaparak size günde 700 ile 1000 TL kazanç sağlayabileceğini söyleyebilirim. Bu hesaba göre ara depocuların ne kadar kazandığını az çok tahmin edebiliriz.
Peki belediyeler bu konuda ne yapabilir?
-Çekçekçilere üniforma giydirerek
-Onları sigortalı çalışan yaparak
-Onların topladıkları atıkları belediyenin atık toplama merkezine getirmelerini sağlayarak
Kendi sistemini oturtabilir.
Belediye bunu yaparsa ne mi olur?
-Ara depolar ortadan kalkar
-Belediyeler geri dönüşüm firmalarına teslim ettikleri atıktan daha iyi ücret temin ederler
-Çekçekçiler güvence altına alınır, sigortalı çalışan olurlar
-Belediyeler çöp kamyonlarını daha az kullanırlar, fosil yakıtlardan tasarruf ederler, iş gücünden tasarruf ederler
-Çekçekçiler eğitilerek vahşi toplayıcılığı terk edip normal toplayıcılığa geçerler
-En önemlisini en sona sakladım, doğa kazanır
Belediyeler basit birkaç düzenleme yaparak VAHŞİ TOPLAYICILIĞI NORMAL ATIK TOPLAMAYA ÇEVİREBİLİRLER.
Esra Kara
Temiz Atık Derneği Başkanı
Leave a Reply